Logo
Print this page

Tu'unga 'o e aleapau fefolau’aki vaha’a ‘o Tonga mo Siaina Featured

Tu'unga 'o e aleapau fefolau’aki vaha’a ‘o Tonga mo Siaina

Lau 'a e 'Etita

Tu'unga 'o e aleapau fefolau’aki vaha’a ‘o Tonga mo Siaina

Kuo fakamo’oni foki ‘a e Palēmia ‘Akilisi Pohiva pea mo e ‘Amipasitoa Siaina ki Tonga H.E. Mr. Huang Huaguang ‘i he aleapau ke faka’atā ‘a e konga ‘o e ngaahi fakataputapui ‘i he visa fefolau’aki he vaha’a ’o Tonga mo Siaina. Ko e aleapau ko’eni ‘e ngofua ia ki he kakai sitiseni Tonga kenau tu’uta ki Siaina ‘ikai fiema’u ha visa ‘o ‘oua ‘e toe loloa ange ‘enau nofo he mahina ‘e 1 pe ko  ‘aho ‘e 30. Ko e totonu tatau ‘e foaki ki he kakai sitiseni Siaina tenau ‘ahia ‘a Tonga ni.

‘Oku ‘i ai leva mo e fakangatangata ‘i he aleapau ko'eni ‘a ia ‘oku ‘ikai ngofua ke ki he sitiseni ‘o e ongo fonua kenau fakahoko ha ako, pisinisi, pe ngāue ‘i he fo’i ‘aho ‘e 30 ‘oku faka’atā ‘i he aleapau ko’eni. Kapau leva ‘oku fiema’u ke fakahoko ‘a e ngaahi me’a ‘oku tapui ‘e he aleapu pe ko e ‘ova atu ‘a e folau he ‘aho ‘e 30 pea kuopau leva ke fou ia he founga kole visa anga maheni.

Ko e aleapau ko’eni ‘oku ‘ikai puli hono tafa’aki lelei tautautefito ki he tafa'aki faka-'Ikonomika pea ‘i ai pe mo hono vaivai'anga kapau ‘e fakahoko hano siofi lelei ‘o fakatatau mo e fakafuofua ki he me’a ‘e ala hoko pea mo e ngaahi mo’oni’i me’a kuo hoko ‘o fakatatau mo ‘etau taukei mo e hisitolia. ‘Oku ‘ikai foki ke puli ko e sekitoa Takimamata ‘oku takimu’a ‘i he langa faka-‘Ikonomika ‘a e fonua pea koia ‘oku ne ‘omai ‘a e pa’anga lahi taha ki he fonua. ‘Oku toe mahino 'i he taimi tatau ko Siaina ‘a e maketi lahi taha kuo hopo hake ‘i he Fefolau’aki ‘Eve’eva ‘a ia ‘oku laulau miliona honau kakai ’oku nau ‘ahia ‘a e tapa kehekehe ‘o mamani ko e folau’eve’eva ‘ata’atā pē.

‘Oku kau ‘a e visa he ‘isiū lahi ‘oku ne fakafe’atungia’i ‘a e fiefolaua ‘e he kainga Siana ‘a e tukui fonua ‘oku nau fie ‘eve’eva kiai he kuopau ke fakamoleki honau taimi pehe ki he’enau pa’anga ka e toki lava ke polosesi ‘enau visa tukukehe ange ‘a e taimi ‘e tuku kiai. ‘Oku ‘i ai foki ‘a e ngaahi fonua lahi kuo nau faka’atā ‘a e aleapau tatau hange koia kuo fakamo’oni ‘aneafi ‘i Nuku’alofa pea ‘oku tokolahi ‘a e kau folau’eve’eva Siaina kuo nau ‘ahia ‘a e ngaahi fonua ni ‘o ma'u ai ‘e he ngaahi fonua ni ‘a e pa’anga lahi mo'oni pea kau lelei ki honau ‘ikonomika.

‘I he tafa’aki ‘a Tonga ni ‘oku fehu’ia leva ai pe ko e hā ka folau ai ha kakai mei Tonga ki Siaina ‘o taumu’a nai ki ha folau’eve’eva fakatatau ki he tu’unga ivi faka-pa’anga ‘o e kakai ‘o e fonua?. ‘Oku mahino pe ‘oku ‘i ai hotau kakai ‘oku nau folau ko e ‘uhinga faka pisinisi pehe ki he ako pea tāte’ehi ha ni’ihi ko e ngāue ka ‘oku ‘ikai koha fu’u ‘isiū ‘a e kole visa ia ki Siaina he ‘oku fakahoko kotoa pe ia 'i Tonga ni pea ‘oku ‘ikai ke faingata’a he 'oku 'ikai tokolahi 'a e kakai Tonga 'oku feinga ki Siaina.

Ko e poini ‘oku fakamamafa heni ‘oku mahino ‘e malava ‘e he aleapau ko’eni kene ‘omai e pa’anga lahi faka’ulia ki hotau ‘ikonomika kapau ‘e hanga ‘e he matapā ko’eni ‘o fakafetaulaki ‘a ‘etau ‘amanaki mo e ‘uhinga na’e fakamo’oni ai kiai hotau Taki. 'E malava heni ke fakafonu’aki ‘a e kau folau’eve’eva Siaina ‘a Tonga pea ‘i ai moha ngaahi halangavaka hangatonu mei Shanghai mo Hongkong pe ko fē pe ‘i Siaina ki Fua’amotu mo Lupepau’u pea ‘oku mahino lelei heni ‘e ikuna ‘a e taumu’a faka’ikonomika ia ‘o e aleapau ni kapau 'e tonu hono fakahoko.

‘I he taimi tatau kuo pau pe ke ‘i ai hono ola (cost) pea ‘oku fu’u mahu’inga pe ke tālanga’i hangē koia kuo kamata hono ‘ohake ‘e he mītia faka-sōsiale ‘a e hoha’a ‘a e tokolahi pe ko hono fakaava ‘eni ‘a e matapā ‘oku ne ta’ofi ‘a e ‘oho mai ‘a e vaitafe (flood gate)?. ‘Oku ‘i ai ‘a e manava si’i na’a faifai kuo hoko ‘eni koha lavea’anga ki he fonua he ko e hū mai ‘a e kakai tokolahi ‘i he folau ‘eve’eva ‘a ia ‘oku ‘i ai ‘enau pa’anga mo e ivi tenau malava ke fakahoko pe ha fa’ahinga me’a ‘aki ‘a e ivi ‘o e pa’anga. ‘Oku ‘uhinga ‘eni ‘e malava ke hoko ‘eni pea 'e malava ke fio fakataha mai ai pe ‘a e lelei mo e kovi ‘i he faingamalie kuo fakaava ‘e he aleapau ko’eni.

‘Oku totonu pe ‘i he taimi tatau ketau fakatokanga’i ‘oku tu’u lavea ngofua ‘etau sisitemi sekulitī, pisinisi, anga fakafonua mo e lotu ki he ta’au ‘o e fehū’aki tokolahi pehe ni ‘okapau ‘e hoko pea ‘oku fiema’u ‘a e taimi lahi ketau mateuteu kiai. Na’e faka’atā foki ‘e he Pule’anga ‘o Tu’i vakanō ‘a e aleapau natula tatau ka na’e fakangatangata pe ia ki he kakai ‘oku nau ma’u paasipooti faka’ofisiale mei siaina mo Tonga ni mo e kakai ma'u lakanga ma'olunga ‘i he ‘uhinga faka-Tipilomētika pea na’e mahino ‘oku ‘ikai ha uesia ia ki he fonua.

Kaikehe, ‘oku mahu’inga ‘a e langa fonua ka kuo pau pe ketau siofi ‘a e ongo tafa’aki pea fua tautau kiai ‘a ‘etau faka’uto’uta ki he tu’unga malu mo e ma’uma’ulutua ‘a e fonua. Ko e fehu'i pe tetau fili ki he pa'anga mo e tu'umalie 'a e fonua 'oka hoko 'eni? pe ko 'etau ta'ofi kei taimi 'a hono fakaava 'o e matapā 'oku ne ta'ofi 'a e tafea (flood gate) pea ke haofaki'i 'a e fonua?. Ko e konga pe ‘ena ‘o e ki’i fakatātā ‘oku ‘oatu ketau vakai kiai pea ke hoko koha sīpinga ke tau fakakaukau kiai he 'oku kei taimi pe.

Kuo fakamo’oni ‘a e aleapau ni ia pea kuo vave ni mai hono ngaue’aki ka ko e anga pe ‘eni ia ‘a e vakai mei tu’angalu he ‘oku mahu’inga ma’u pe hangē ko e lea ‘oku taka ke “tā pe lango kei mama’o”.

 

Nepituno Media Online © 2015. All rights reserved.